Βέροια, Η ιστορία της μικρής Ιερουσαλήμ
Η αρχαία Βέροια, όπως εξάλλου και η σημερινή, στήριζε την ευμάρειά της στην εύφορη πεδιάδα που απλώνεται γύρω από το οροπέδιό της. Η γεωργία ήταν η κύρια πλουτοπαραγωγική πηγή. Η περιοχή χαρακτηριζόταν από την πληθώρα και την ποικιλία των καλλιεργειών, γεγονός που ίσως αντανακλάται στην τοποθέτηση από τον Ηρόδοτο των κήπων του βασιλιά Μίδα στις παρειές του Βερμίου. Παράλληλα με τη γεωργία, ιδιαίτερη σημασία είχαν η κτηνοτροφία, η θήρα και η αλιεία. Όσο η πόλη αναπτυσσόταν, αποκτούσαν σταδιακά σπουδαιότητα η βιοτεχνία και το εμπόριο.
Τι να δείτε στη πόλη της Βέροιας
Είναι μια σύγχρονη πόλη, με ζωντανό λαό και πολιτισμό πολλών αιώνων. Γνωστή για την άψογη αρχιτεκτονική στις παλαιές γειτονιές της και την μακραίωνη πλούσια ιστορία της.
Βυζαντινά και μεταβυζαντινά μνημεία. Επισκεφθείτε το Βήμα του Απόστολου Παύλου. Ιστορικό μνημείο παγκοσμίου ενδιαφέροντος και πηγή θρησκευτικού τουρισμού για την πόλη. Στο εν λόγω μνημείο, διεξάγεται κάθε χρόνο τον Ιούνιο εορταστική εκδήλωση, υπό τον τίτλο “Παύλεια”. Επίσης μπορείτε να επισκευτείτε βυζαντινούς και μεταβυζαντινούς ναούς στη Βέροια – πόλη με 76 εκκλησίες -, την Παναγία Σουμελά, την Ιερά μονή του τιμίου Προδρόμου, τον Άγιο Γεώργιο, την ιερά μονή της Παναγίας Δοβρά και άλλα πολλά μοναστήρια και ξωκλήσια που βρίσκονται «σκαρφαλωμένα» στις πλαγιές του Βερμίου και των Πιερίων.
Εβραϊκή Συναγωγή. Πέτρινο κτίριο της εβραϊκής Συναγωγής με περίτεχνο εσωτερικό διάκοσμο. Η ονομαζόμενη Μπαρμπούτα πήρε το όνομά της από την ομώνυμη βρύση που βρίσκεται ακόμη στην περιοχή.. Αξίζει να σημειώσουμε ότι είναι μία από τις παλαιότερες Συναγωγές στον κόσμο. Σύμφωνα με την παράδοση όποιος περαστικός έπινε νερό από αυτήν τη βρύση, παντρεύονταν Βεροιώτισσα και παρέμενε για πάντα στην πόλη. Η Μπαρμπούτα ήταν η εβραϊκή συνοικία της Βέροιας. Η Μπαρμπούτα αποτελούσε ένα περίκλειστο και απομονωμένο «γκέτο» με καθαρά αμυντική πολεοδομική συγκρότηση,με τη συναγωγή και το μοναδικό κεντρικό εμπορικό δρόμο της οδού Χάβρας. Πίσω από την εβραϊκή συνοικία ήταν η ακρόπολη, η ίδια ίσως που υπήρχε και στην Βυζαντινή εποχή. Από την πλευρά του ποταμού, ο εβραιομαχαλάς είχε σα φυσική οχύρωση την απότομη πτώση του εδάφους, καθώς και τα ψηλά σπίτια. Από τις άλλες πλευρές οι εξωτερικές όψεις του “εν σειρά” οικοδομικού συστήματος ολοκλήρωναν την απομόνωσή της. Εικάζεται ότι στην περιοχή της Μπαρμπούτας τα σπίτια συνδέονταν μεταξύ τους με υπόγειες στοές τα αποκαλούμενα “λαγούμια”.
Οθωμανικά μνημεία. Δείτε το Μεντρεσέ Τζαμί, το οποίο βρίσκεται απέναντι από το βήμα του Αποστόλου Παύλου και ξεχωρίζει με το πανύψηλο μιναρέ του.
Αρχαιολογικά και προϊστορικά ευρήματα. Επισκεφθείτε το αρχαιολογικό και το βυζαντινό μουσείο της Βέροιας. Τα ανάκτορα και τους βασιλικούς τάφους στη Βεργίνα 12 χλμ κτισμένη γεωγραφικά στη θέση των αρχαίων Αιγών, στην οποία έκανε ανασκαφές ο εξαίρετος αρχαιολόγος Μανώλης Ανδρόνικος, όπου και ανακάλυψε τον αρχαίο τάφο του Βασιλιά Φιλίππου Β’. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το σύγχρονο υπόγειο μουσείο της Βεργίνας με τους Βασιλικούς τάφους και εκθέματα από ολόκληρη την ιστορία της Μακεδονίας.
Τη σχολή του Αριστοτέλη στη Νάουσα20 χλμ. βρίσκεται στη θέση “Ισβόρια” Νάουσας σε ένα ειδυλλιακό τοπίο.Πρόκειται για την τοποθεσία που στέγασε λίγο μετά τα μέσα του 4ου αιώνα π.Χ. τη Σχολή όπου ο φιλόσοφος Αριστοτέλης δίδαξε τον νεαρό Αλέξανδρο. Ανάμεσα σε δύο φυσικά σπήλαια λαξεύτηκε κάθετα ο βράχος, προστέθηκε μία ιωνική κιονοστοιχία και δημιουργήθηκε μία στεγασμένη στοά σε σχήμα Γ. Αν και οι ανασκαφές δεν έχουν ολοκληρωθεί, ωστόσο ο αρχαιολογικός χώρος είναι επισκέψιμος από το κοινό.
Το νεολιθικό οικισμό στη Νικομήδεια. Ο νεολιθικός οικισμός της Νέας Νικομήδειας βρίσκεται περίπου 13 χιλιόμετρα βόρεια της Βέροιας και 2 χιλιόμετρα βόρεια της Νέας Νικομήδειας. Επικρατεί η άποψη ότι ο οικισμός βρισκόταν σε όρμο του Θερμαϊκού κόλπου ή στην άκρη μιας ελώδους λίμνης – λιμνοθάλασσας. Η άποψη αυτή ενισχύεται από τη σύσταση του εδάφους – υπεδάφους (προσχωσιγενές, φερτές ύλες, υδατογενή πετρώματα, όστρακα κ.λπ). Ακόμα, επιβεβαιώνεται από το γεγονός, ότι η λίμνη των Γιαννιτσών απλωνόταν, πρίνα από την αποξήρανσή της (1935), όπως λένε παλιοί κάτοικοι της Νέας Νικομήδειας, κάπου 2 χιλιόμετρα βορειοδυτικά του χωριού. Μάλιστα στην περιοχή αυτή υπάρχει κει τοποθεσία με το όνομα “Πόρος”.
To αρχαίο θέατρο της Μίεζας στον Κοπανό. Βρίσκεται στη θέση Μπελοβίνα του Δ. Δ. Κοπανού του Δήμου Νάουσας. Εντοπίστηκε το 1922 και ανασκάφηκε κατά το μεγαλύτερο μέρος του από το 1993 ως το 1995. Πρόκειται για ένα σχετικά μεγάλο επαρχιακό θέατρο, κατασκευασμένο με αρκετό υλικό σε δεύτερη χρήση. Βρίσκεται στην πλαγιά ενός χαμηλού λόφου με θέα στον κάμπο και προσανατολισμό προς ανατολικά.
Αθλητικός τουρισμός.
Λευκή εβδομάδα στη Βέροια. Κοντά σε έξι χιονοδρομικά κέντρα, δύο από αυτά σε απόσταση αναπνοής, που υπόσχονται ποικιλία στο ski και το snowboard. Σέλι 25 χλμ., 3-5 Πηγάδια 29 χλμ., Βόρρας (Καϊμάμτσαλαν) 98 χλμ., Βασιλίτσα 105 χλμ., Βίγλα 100 χλμ., Ελατοχώρι 35 χλμ.
Το βράδυ χαλαρώστε στο τζάκι με κόκκινο κρασί και καλή μουσική ή γνωρίστε την νυχτερινή ζωή της όμορφης Βέροιας.
Δρόμοι του κρασιού της Μακεδονίας.
Πολλά οινοποιεία βρίσκονται στο νομό μας, όπου πραγματοποιούνται ξεναγήσεις, συμμετοχές σε καζάνια και γεύματα κατόπιν συνεννόησης. Επίσκεψη στο μουσείο οίνου και άμπελου.
Φυσιολατρικός τουρισμός.
Η παρουσία του πράσινου είναι παντού ορατή στη Βέροια, είτε χάριν στη φύση είτε στους ανθρώπους. Οι γραφικοί πεζοδρομημένοι δρόμοι της φέρουν όμορφα δεντράκια κατά μήκος τους, δίνοντας χάρη και ευχαρίστηση στους διερχόμενους πεζούς.
Ο ποταμός Τριπόταμος διασχίζει το δυτικό μέρος της πόλης και μπορεί κανείς να περπατήσει στα γεφυράκια και την κοίτη του.
Στοιχείο της πόλης είναι τα πάρκα. Η κεντρική πλατεία της πόλης, Εληά, δικαίως ονομάστηκε “μπαλκόνι της Βέροιας” αφού τοποθετείται σε πλαγιά, στα όρια του κέντρου της Βέροιας και της γύρω περιοχής. Προσφέρει φυσική ομορφιά και χαλάρωση είτε εάν καθίσετε στο δημοτικό περίπτερο της πόλης για καφέ ή γεύμα, είτε εάν προτιμήσετε να περπατήσετε κατά μήκος του πάρκου που καταλήγει στους Αγίους Αναργύρους.
Από το νομό Ημαθίας, που βρίσκεται η Βέροια, περνάει ο ποταμός Αλιάκμονας, ο μεγαλύτερος ποταμός στην Ελλάδα. Το φράγμα που έχει δημιουργηθεί είναι άριστο δείγμα φυσικού κάλλους και μοναδικό θέαμα για τον κόσμο. Η νεολαία της Βέροιας πραγματοποιεί θεάματα και συναυλίες στις όχθες του ποταμού.
Γαστρονομία
Η τοπική κουζίνα της Βέροιας περιλαμβάνει φαγητά με μαγειρεμένα κρέατα, το χασάπικο, το χοιρινό με σέλινο ή πράσο, την τηγανιά, τους σαρμάδες, τα κεφτεδάκια, που στην τοπική διάλεκτο λέγονται και “μπαρμπούρια”, το κυνήγι από τα δάση του Βερμίου, τις παραδοσιακές πίτες με σκληρό φύλλο κρούστας με γέμιση πράσου, τυριού ή χόρτων και τον αλμυρό μπάτζο, ο οποίος είναι ένα είδος τυριού. Ένα από τα πιο γνωστά εδέσματα της περιοχής είναι ο φασουλοταβάς ή φασουλονταβάς, δηλαδή φασόλια στο φούρνο και προέρχεται από τη λέξη “ταβάς” που στα τούρκικα σημαίνει ταψί. Παραδοσιακό γλυκό της πόλης αποτελεί το ρεβανί που διατίθεται σε όλα σχεδόν τα ζαχαροπλαστεία της Βέροιας, αλλά και οι σιροπιαστοί λουκουμάδες. Στα εστιατόρια και στις ταβέρνες σερβίρονται συνήθως μετά το φαγητό ως κέρασμα.