Το Πνεύμα

Αν πάει το μυαλό μου πολύ πίσω, μπορεί να θυμηθώ τις ζωές ανθρώπων που ήταν σημαντικοί για τις πράξεις τους είτε επειδή έσωσαν τις ζωές των άλλων είτε γιατί προσέφεραν στην ανθρωπότητα. Σκέφτομαι και λέω, οι άνθρωποι έφυγαν, οι πράξεις ανήκουν στο παρελθόν και είναι εικόνες που πάγωσαν, άρα δεν είναι άλλο ενεργές, τι μένει άραγε εκτός από το πνεύμα; Το πνεύμα της προσφοράς και της αλληλεγγύης που μεταδίδεται και διαιωνίζεται. Μετά από μια πράξη δημιουργείται μνήμη νέα, συχνά πάνω στα χνάρια μίας προηγούμενης. Η μνήμη έχει μνημικά ίχνη, αυτή είναι η ιδιοσυστασία της. Γι’ αυτό, από τις πράξεις απορρέουν πολλά άλλα θέματα. Και εξαρτώνται ακόμη πιο πολλά. Όλοι φεύγουν και το πνεύμα μένει ολοζώντανο για τους επόμενους, κάποιοι όμως έκαναν μια αρχή και στο πλανήτη αυτόν την αρχή για την ανακάλυψή του πνεύματος την έκαναν οι αρχαίοι Έλληνες.

Από το δικό τους βίο και το έργο που άφησαν, αθάνατο έμεινε μόνο το πνεύμα. Υπάρχει ένας αυτοματισμός στον ανθρώπινο εγκέφαλο. Κάτι λειτουργεί απαρέγκλιτα και βρίσκονται τα χαμένα. Μέσα του αυτό, δηλαδή, έχει συνειδητότητα. Πολύ ωραία λέξη η συνειδητότητα, όπως και η μνήμη και το πνεύμα. Όλες οι επιστήμες έχουν βάση το πνεύμα. Το πνεύμα διαιωνίζεται αποκτά μνήμη και έχει στη συνέχεια συνειδητότητα.Ύλη και πνεύμα είναι ένα είχε πει ο Ηράκλειτος! Παράξενα συμβάντα ξετυλίγονται γύρω μας, μόνοι μας πάλι θα τα βρούμε με τη δύναμη του πνεύματός μας. Τρεις κύκλους έχει η πνευματική δοκιμασία που οδηγεί στην αρετή.

Τρεις κύκλοι σημαίνει να πεθάνεις και να ξαναγεννηθείς τρεις φορές. Την τρίτη έχεις νικήσει και τον τελευταίο πειρασμό του Καζαντζάκη, ενώ βρίσκεσαι ακόμη σε νεαρή ηλικία και είσαι ευάλωτος και επιρρεπής και η μάχη είναι άνιση…. Αυτό νιώθει κανείς σε αυτή τη μάχη, το αίσθημα της αδικίας, χωρίς να ξέρει από πού να πιαστεί. Νιώθει ότι αδικείται από αποφάσεις των άλλων, ότι όλοι λειτουργούν ερήμην του. Η δυστυχία είναι μεγάλη και κανείς δεν είναι κατάλληλος για να προσφέρει βοήθεια. Η σπουδαιότητα και η αγαθότητα δεν φύτρωσαν σε κανενός κεφάλι έτσι ξαφνικά.

Χρειάστηκε η παίδεψη, η άσκηση, η λύση στο κάθε πρόβλημα, προηγήθηκε όμως η αναζήτηση κι όλα αυτά μέσα από μια επίπονη προσπάθεια. Όλα είναι μια δοκιμασία και ένας ατελείωτος αγώνας που στοιχειώνει τη ζωή και το στοιχειό δεν φεύγει. Προ πάντων προηγήθηκε η περιπλάνηση μέσα σε αυτήν την ατελείωτη αναζήτηση. Τίποτε δεν είναι απλός περίπατος. Ναι μεν το χώμα στο χωράφι είναι κατάλληλο, θέλει όμως και την ανάλογη καλλιέργεια για να δώσει καρπούς η σπορά. Γι’ αυτό οι πράξεις κρύβουν μια βαθύτερη έννοια και έχουν μια συγκεκριμένη λειτουργία. Περικλείουν την αιτία και το αποτέλεσμα.

Ένας θάνατος από τις πράξεις μας είναι νοητός και υλικός. Προκαλείται από εμάς τους ίδιους. Οι δυνάμεις που συσσωρεύουμε, για να κινηθούν προς τα πάνω, δημιουργούν αιτία και αποτέλεσμα. Μπορεί να διακοπεί το νήμα της ζωής, μπορεί οι ψυχολογικές μεταπτώσεις να αυξήσουν τα ψεγάδια του χαρακτήρα, μπορεί η συνεχής προσπάθεια σε έναν δημιουργικό πόλεμο να αλλάξει κάποιον προς το καλύτερο και να ξαναγεννηθεί εσωτερικά. Μπορεί οι συνιστώσες των φίλων, συγγενών και γονέων να δημιουργούν συνολικά μια κατάσταση αποδυνάμωσης του ατόμου και να δράσουν καταλυτικά σε έναν αδύναμο χαρακτήρα. Τον οδηγούν π.χ. σε έναν προορισμό κακό, όπου το άτομο δεν περνά καλά, του συμβαίνει κάτι αναπάντεχα, όπως ένα ατύχημα κ.λπ..

Όταν είναι κανείς δεκαεπτά χρονών και έρχεται αντιμέτωπος με ένα τέτοιο περιβάλλον είναι κατανοητό ότι δεν έχει καλές αντιστάσεις και μόνο η τύχη μπορεί να το ευνοήσει, αλλά κι εκεί οι πιθανότητες είναι πολύ περιορισμένες. Η τύχη χρειάζεται το έναυσμα για να λειτουργήσει. Όταν οι δυνάμεις που προκλήθηκαν με τις παράλληλες συνιστώσες απέκλεισαν από την τύχη το έναυσμα, ήταν επόμενο ότι θα ερχόταν η ατυχία. Τώρα η ατυχία τι ακριβώς είναι, κανείς δεν μπορεί να ξέρει. Πάντως οι φυσικοί νόμοι είναι ίδιοι παντού και πάντοτε για όλους. Επίσης, σε τέτοιες καταστάσεις πρέπει να ξέρουμε ότι μπορεί να υπάρχει κάτι που να δουλεύεται πολύ καιρό όπως προαγωγή, απόλυση, ή μια συνάντηση από τα παλιά. Πάλι εμείς το προκαλέσαμε με τη δύναμη του πνεύματός μας. Η αναπόληση του παρελθόντος έφερε τη συνάντηση από το πουθενά και σε χρόνο ανύποπτο.

Η απληστία και ο εγωισμός ότι πρέπει όλα να γίνουν με το δικό μας τρόπο και τίποτα να μην χάσουμε, για να ικανοποιήσουμε τον εαυτό μας, έφερε την απόλυση. Η ευδαιμονία που νιώσαμε κάποια στιγμή και η προθυμία για προσφορά χωρίς να ζητήσουμε να αμειφθούμε, έφερε την προαγωγή. Τι προκαλεί τελικά τον υπέρμετρο εγωισμό, την ηδονή της ύλης, τη θέληση να ικανοποιούνται πρώτα οι άλλοι; Όλα αυτά τα προκαλεί η προδιάθεση, μια ροπή του εαυτού μας προς αυτές τις κατευθύνσεις. Είναι πολύ δύσκολο να αλλάξει κανείς και ακόμη δυσκολότερο να συμβουλεύσει κανείς το πλησίον του, για να είναι δίκαιος και συνετός. Αδύνατον! Και το πεπρωμένο εξάλλου είναι φυγείν αδύνατον μέσα σε μια επανάληψη.

Ας μην ξεχνάμε ότι όλοι καθημερινώς είμαστε μια επανάληψη. Για να αλλάξει ένα σημείο στο πεπρωμένο, πρέπει ένας άνθρωπος να κάνει μια μεταβολή πνευματικά και να ξαναγεννηθεί από μέσα του. Αυτό εξάλλου κάνει και μόνος του καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του αυτοπροσδιορίζεται. Η προσωπικότητά του, ολοκληρώνεται μέσα από γνώσεις και εμπειρίες. Κανείς μας δεν σκέφτεται με τον ίδιο τρόπο όπως πριν από δέκα ή δεκαπέντε χρόνια, διότι απλώς ωριμάσαμε. Όσοι άνθρωποι στη ζωή τους έγιναν κοινωνοί σε μυστήρια για θρησκευτικούς λόγους έκαναν ένα πέρασμα μέσα από ένα πνευματικό ταξίδι όπου είδαν τις ανθρώπινες αξίες με άλλη θεώρηση.

Έσβησαν και ξαναγεννήθηκαν και τανάπαλιν. Περιπλανήθηκαν πολύ. Δεν είναι κάτι εύκολο αυτό, αντιθέτως είναι πάρα πολύ δύσκολο, διότι εκεί μέσα υπάρχει η αυταπάρνηση που εμπεριέχει και τον πόνο και την πειθαρχία και τον αποκλεισμό από μικρές γήινες χαρές. Ένας επιρρεπής στην ύλη και νέος θα περάσει από πολύ στενές πύλες για να μείνει ακέραιος. Αυτή η πάλη, είναι πολύ σημαντική, γιατί από αυτήν θα κριθεί πόσο σπουδαίοι και αγαθοί είμαστε, τι κοινωνικό πρόσωπο έχουμε και για αυτές τις δύο πολύ μεγάλες αξίες δοκιμαζόμαστε στο έπακρο.

Όσοι δεν ακολουθήσουν τη θρησκευτική άσκηση ή την πνευματική και θελήσουν να είναι απλοί άνθρωποι, πάλι η ίδια η ζωή μέσα από την επανάληψη θα τους βάλει να παίξουν ρόλους παρόμοιους με την άσκηση και τη προβληματική για μάθηση και τότε κάτι θα διδαχθούν από όλα αυτά για να φθάσουν μόνο σε ένα μικρό σημείο την αρετή. Με το πνεύμα της λογικής οδηγείται κανείς στο σωστό όπως ο ίδιος πιστεύει ότι είναι και αποκτά μια συγκεκριμένη εμπειρία με το πέρασμα των χρόνων. Αν όμως ο ίδιος περνάει μια παγιωμένη κατάσταση και το πρόβλημα διογκώνεται η λογική δεν φθάνει. Χρειάζεται να δει και να εξηγήσει από πιο κυρίαρχο πνεύμα διέπεται ο ίδιος για να βρει λύση στο πρόβλημά του και αν δεν υπάρχει λύση, ας βρει από πού προκαλείται.

Η επιστήμη θα του πει μόνο από τι προκαλείται άλλα βαθύτερα αίτια πέρα από το φυσικό στοιχείο δεν θα βρει διότι δεν είναι το πεδίο που ερευνά. Πολλές φορές η χημεία στο σώμα μας επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από τα μαγνητικά μας πεδία. Όπου είναι να οδηγηθεί κανείς, θα οδηγηθεί, κι εκεί θα μετρήσει κάτι που λέμε στην επικοινωνία το πρακτικό στιλ. Είναι αυτό που οδήγησε έναν απλό άνθρωπο να λάμψει το αστέρι του.

Από βρέφος σχεδόν ένα παιδί διαπρέπει στη Μουσική, ένα άλλο έχει έφεση στα Μαθηματικά. Σε ένα άλλο πεδίο, το επικοινωνιακό, υπάρχει η δράση και η αντίδραση και η κατάληξη προς κάτι. Το πνεύμα του δούναι και λαβείν θα παίξει πολύ μεγάλο ρόλο στη επίτευξη των σκοπών μας. Ας κάνουμε τώρα μια αναφορά στο θέμα στιλ για να δούμε την αλληλεπίδραση της ύλης. Όπως είχε πει και ο Αναξαγόρας, η βάση της κίνησης των ζωικών σωμάτων συνειδητά και ασυνείδητα είναι ο νους. Μας ενδιαφέρει το τι δηλώνεται ως «ασυνείδητα» και τι είναι ο νους στην προκειμένη περίπτωση.

  Της Μαρίας Σ. Άνθη
«Η επανάληψη… Το άνοιγμα των πυλών»
Εκδόσεις Δεσμός. Αθήνα 2013