Τελείωση και Ομορφιά και Κάλλος Άφθαρτο (Μέρος 2)

Στο κάλλος δεν λειτουργεί τίποτα διαιρεμένο, ότι αφορά την ομορφιά είναι συνδεδεμένο με την ομορφιά του παντός. Δεν μπορεί μια τελείωση μια ομορφιά να αφορά το βασίλειο των φυτών και να είναι κατώτερη από μια άλλη όλες οι ωραιότητες έχουν μια κλίμακα ισότητας και αναντιστοιχίας. Δεν υπόκειται κάτι στη διαίρεση, ούτε στην μεμονωμένη ομορφιά τη μοναδική την ανεπανάληπτη. Την απείρου κάλους ναι! Την ομορφιά την ασύλληπτη ναι! Όχι όμως της μιας και μοναδικής, διότι οι ομορφιές του ζωικού και του φυτικού βασιλείου, είναι πολλές αλλά στην ουσία είναι μία όπως μία είναι και του ορυκτού βασιλείου. Πολύ εύστοχα το αποτυπώνει ο Κάρολος Λαλό όταν αναφέρεται στην αισθητική, μας λέει τα εξής: «Το κάλος ενός όντως ή ενός έργου απορρέει εκ’ των ιδιοτήτων του όντως ή του έργου αυτού. Αι ιδιότητες αύται επιβάλλονται εκ’ των έξω εις το πνεύμα του παρατηρητού όπως περίπου μια φωτεινή εντύπωσης εις τον αμφιβληστροειδή χιτώνα του οφθαλμού. Δεν τας δημιουργεί αυτός (ο παρατηρητής), εάν δεν παρέμβη δια να τροποποιήση, δεν δύναται παρά να τας αλλοιώσει μόνον. Τοιούτο το απόλυτον Κάλλος κατά τον Πλάτωνα όπως το Αγαθόν ή το Τέλειον, όπερ αντικατοπτρίζει, υφίσταται προ ημών, άνευ ημών, και έξω ημών εις τον υπεραισθητόν κόσμον των Ιδεών. Θετικότερον ή αισθητική αξία ενός ζώου εξαρτάται εκ’ της κατά το μάλλον ή ήττον υψηλής θέσεώς του εις την κλίμακα των όντων, οίαν οι φυσιοδίφαι δύνανται να την καταρτίσωσι το ανθρώπινον κάλλος είναι ανώτερον του ζωικού κάλλους και το ζωικόν ανώτερον του φυτικού ή ορυκτού, αν δύναται ούτο να λεχθή, κάλλους όμως όλα είναι ίσα κατά τα άλλα». (Λαλό, 1930, σελ. 10). Άρα το κάλλος είναι το αγαθό και το τέλειο το οποίο και αντικατοπτρίζει, υφίσταται πριν από εμάς, χωρίς εμάς και έξω από εμάς στον υπεραισθητό κόσμο των Ιδεών και όλα του κάλλους είναι ίσα μεταξύ τους. Αυτό ερμηνεύεται και διαφορετικά, ότι το κάλλος προϋπάρχει είναι το τέλειο και αγαθό και λειτουργεί μέσα στην ισότητα και όχι στην ανισότητα. Τα ορυκτά λειτουργούν με την ομορφιά των ορυκτών, τα ζώα με την ομορφιά των ζώων και οι άνθρωποι με την ομορφιά των ανθρώπων, με τα κριτήρια τους. Το κοινό μεταξύ τους είναι η τελείωση γιατί το κάλλος απευθύνεται στην τελείωση και είναι αυτή που φέρνει την ισότητα του κάλλους, στα βασίλεια. Του φυτικού, του ορυκτού, του ζωικού βασιλείου, του ανθρώπινου και άλλων.  

Η ιδέα του υπεραισθητικού κόσμου του Πλάτωνα, είναι η μεταφυσική πραγματικότητα. Θεωρώ ότι αυτή η Ιδέα είναι το μεταφυσικό στοιχείο σε όλα τα βασίλεια και αυτή η πραγματικότητα κάνει περισσότερο αισθητή την παρουσία της από κάθε άλλη φορά όταν πρόκειται να θέσει σε λειτουργία μια άλλη νόηση, ένα άλλο νόημα στον αισθητό κόσμο ανάλογα με ποιο κόσμο έχει επιλέξει κάθε φορά να λειτουργήσει μέσα στη σπείρα. Η γεωμετρία της τελείωσης και της ομορφιάς είναι κλεισμένη μέσα σε αυτή την σπείρα καθώς έχει εκείνη την προϋπάρχουσα προέλευση του κύκλου και της ισότητας. Στο φυσικό κόσμο όλα θα κάνουν το κύκλο τους στον μεταφυσικό κόσμο τον υπεραισθητό ο κύκλος της ισότητας, είναι αέναος δεν σταματάει ποτέ, δεν τελειώνει. Το κάλλος δεν έχει τέλος δεν έχει ημερομηνία λήξεως είναι αθάνατο. Είναι άφθαρτο!!

Επομένως αυτή η άλλη νόηση έχει το μεταφυσικό στοιχείο και δεν μπορεί να πει κανείς ότι σήμερα την έχει κι αύριο την χάνει, ούτε μπορεί αυτή η άλλη νόηση να έχει ημερομηνία λήξεως, να είναι εφήμερη, σήμερα να ασχολούμαστε και αύριο να μην μας απασχολεί, θα βρίσκεται σε μια διαρκή εξέλιξη και θα είναι διαρκώς παρούσα εντός κι εκτός ύλης. Γι’ αυτό κι ο Κάρολος Λαλό πολύ καλά μας λέει: «Το ωραίον είναι η ιδέα διαφαινομένη δια μέσου της ύλης αποβαίνουσα δηλαδή αίσθημα καίτοι παραμένει υπερφυσική αποκάλυψις». (Λαλό, 1930, σελ. 53).

Το μεταφυσικό στοιχείο είναι σε μεγάλο βαθμό στο ωραίο και το υψηλό, αυτό που θα κοιτάξουμε με δέος. Το υπέροχο, το εξωπραγματικό που ξεπερνάει το κοινώς ωραίο. Αυτό είναι που δεν μπορούμε όλοι να επικοινωνήσουμε δεν το καταλαβαίνουμε όλοι. Ωστόσο όμως δεν μπορούμε και να το αμφισβητήσουμε, είναι συνεχώς εμπρός μας. Αυτό το εξωπραγματικό στο συνεχές και το αθάνατο θα μας προκαλέσει άλλα συναισθήματα και αισθήματα αναγκαία για κάθε άνθρωπο ως επί το πλείστον θρησκευτικά αισθήματα. Θα παραμείνω στον Κάρολο Λαλό ο οποίος μας λέει για το Υπέροχον (υψηλόν): «Είναι λοιπόν για την διάνοιαν μια σύγκρουσις ιδεών προς απόφανσιν, εν αίνιγμα προς λύσιν από περιωπής του οποίου δε η λύσις οφείλει να είναι έξω ημών, έξω και της φύσεως. Λόγω της οικειότητας αυτής με το υπερπέραν και το άπειρον, έχει πάντοτε κάτι το θρησκευτικόν ή το μεταφυσικόν». (Λαλό, 1930, σελ. 87). Όταν κάτι μας δείχνει το υπέρτατον κάλλος και είναι αθάνατο μπορεί να μας προκαλεί θρησκευτικά αισθήματα και θρησκευτικές αναζητήσεις και είναι κατανοητό, όμως το αίνιγμα που υφίσταται πάντα στο μεταφυσικό, είναι το μη εξηγήσιμο και καλούμαστε να λύσουμε αυτό το αίνιγμα με τα εννοιολογικά εργαλεία που μας είναι γνωστά, πράγμα σχεδόν ακατόρθωτο και αδιανόητο, αν δεν εισάγουμε νέα εννοιολογικά εργαλεία.

Βασική παράμετρος αυτής της λύσης είναι πρώτα η απάντηση της εξέλιξης ή της γένεσης από το μη όν και το μηδέν στο είναι που σημαίνει θεός και οντότητες. Οντότητες στο είναι εκ’ του μη όντως. Πώς γίνεται θα πει κάποιος, μα η απάντηση βρίσκεται στον πηλό. Ο Χριστός έφτιαξε οφθαλμούς από πηλό σε τυφλό που καθόλου δεν είχε για να δείξει πώς ο θεός και πατήρ όλων έπλασε τον άνθρωπο με τον ίδιο τρόπο, εκ ‘του μη όντως, όπως ο τυφλός δεν είχε οφθαλμούς. Ο τυφλός απέκτησε οφθαλμούς από το μηδέν από το τίποτα δηλαδή δεν είχε. Μετά απέκτησε τους οφθαλμούς και το φως του. Είχε έναν συμβολισμό αυτό το θαύμα του απείρου κάλλους και ομορφιάς που είναι ένα αίνιγμα και καλούμεθα να δώσουμε μιαν απάντηση πώς έγινε! Πως κατασκευάζουμε από το μηδέν. Αυτό μας έδειξε η τελείωση της ομορφιάς, το αίνιγμα της ζωής….

Ο αφυπνισμένος άνθρωπος μπορεί αυτό το αίνιγμα να το λύσει γιατί δεν βασανίζεται από πόνο ανασφάλεια και φόβο. Μπορεί ακόμη να βρει το κεκρυμμένο και να ανακαλύψει το μυστικό. Είναι ένας φωτισμένος άνθρωπος που έχει γνώση του σύμπαντος. Έχει αντιληφθεί το πεπρωμένο του, ζει για κάτι ανώτερο πέρα από το θάνατο. Έχει πιεί το ελιξίριο!

  Της Μαρίας Σ. Άνθη
Απόσπασμα από το κεφ. 3 του Βιβλίου
«Ως δια μαγείας και… κατά γράμμα».
Ηλεκτρονική έκδοση 2013