Πώς τα ασταθή ωράρια ύπνου μπορούν να σας στρεσάρουν
Ένας χρυσός κανόνας για καλό ύπνο είναι το γνωστό οκτάωρο. Από την καθημερινότητα, όμως, προκύπτουν διάφορες παραλλαγές του χρυσού κανόνα και ο κάθε οργανισμός προσαρμόζει τους κιρκαδικούς του ρυθμούς στις δικές του ανάγκες. Η εργασία και οι καθημερινές υποχρεώσεις παίζουν σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση του ύπνου, όμως, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι ο ανεπαρκής ύπνος είναι ανεπαρκής για όλους τους τύπους ανθρώπων.
Παρόλα αυτά, δεν είναι μόνο η έλλειψη ύπνου που αποσυντονίζει και στρεσάρει τον οργανισμό. Τα περίεργα ωράρια ύπνου, τα μεγάλα ξενύχτια και τα ασταθή πρωινά ξυπνήματα έχουν σημαντική επίδραση στον οργανισμό και είναι ικανά να προκαλέσουν έντονο άγχος και στρες.
Οι βάρδιες στην εργασία, αλλά και το βάρβαρο ωράριο ύπνου, για παράδειγμα 1 πμ με 6 πμ, εάν διαρκέσουν μεγάλο χρονικό διάστημα, βρέθηκαν να σχετίζονται άμεσα με την εξασθένηση των γνωστικών λειτουργιών και την πνευματική κόπωση, ενώ ταυτόχρονα προκαλούν μεγάλα επίπεδα άγχους.
Όσο πιο αργά πάμε για ύπνο – δεδομένου ότι έχουμε να ξυπνήσουμε συγκεκριμένη ώρα το πρωί – τόσο μεγαλύτερο είναι το στρες για κακό ή ανεπαρκή ύπνο. Ένας κακός βραδινός ύπνος είναι υπεύθυνος για πλήθος επιδράσεων τόσο σε σωματικό όσο και σε νοητικό επίπεδο, ιδιαίτερα αν επαναλαμβάνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα. Ένα δύσκολο ξενύχτι πού και πού, δεν έχει δραματικά αποτελέσματα στον οργανισμό, πέρα από τους ανεπιθύμητους μαύρους κύκλους και νύστα την επόμενη μέρα. Όταν, όμως, το ξενύχτι γίνει συνήθεια οι επιπτώσεις στην υγεία γίνονται ανεξέλεγκτες.
Τελευταίες έρευνες ανέδειξαν τη συσχέτιση της εργασίας σε βάρδιες με τις νοητικές λειτουργίες του ανθρώπινου εγκεφάλου. Βρέθηκε, μάλιστα, ότι κατά μέσω όρο οι εργαζόμενοι που εκτελούν βάρδιες κοιμούνται 5 με 7 ώρες λιγότερο την εβδομάδα από τους εργαζόμενους με σταθερά ωράρια. Ταυτόχρονα, αυτή η αστάθεια στις ώρες του ύπνου αποσυντονίζει τον οργανισμό σε σημείο να μοιάζει με το γνωστό jet lag. Η μνήμη και άλλες γνωστικές λειτουργίες είναι τα πρώτα «θύματα» του ανεπαρκούς ύπνου, ενώ παράλληλα προκαλείται περισσότερο στρες που μπορεί να έχει επιδράσεις σε σωματικό επίπεδο, όπως για παράδειγμα αύξηση βάρους και πονοκέφαλο.
Οι λύσεις για το πρόβλημα του κακού ύπνου είναι λίγο πολύ γνωστές. Αρχικά, η διατροφή και ο τρόπος ζωής παίζουν σημαντικό ρόλο τόσο στη ρύθμιση του ύπνου όσο και στις νοητικές και σωματικές λειτουργίες του οργανισμού. Φρούτα, λαχανικά και νερό θα πρέπει να είναι απαραίτητα στοιχεία της καθημερινότητας, ενώ ταυτόχρονα έστω και η μικρή σωματική άσκηση – ένας περίπατος – μπορεί να βοηθήσει στην καταπολέμηση του στρες που μπορεί να δημιουργηθεί από την έλλειψη ύπνου.
Πολύ σημαντική είναι και η ρύθμιση των ωραρίων. Κάποιες φορές τα ξενύχτια και το πολύ πρωινό ξύπνημα είναι αναπόφευκτα, γι’ αυτό θα ήταν προτιμότερο να τα συγκεντρώνετε μαζί μέσα σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και να μην αφήνετε να επαναλαμβάνονται κάθε τόσο.
Της Μαρία Κρίβα
