Ποιος είναι ο σωστός επαγγελματίας;
Η λέξη “επαγγελματίας” έχει δύο βασικές έννοιες: (α) ο μη ερασιτέχνης και (β) ο ασκών ένα επάγγελμα. Εδώ θα δούμε μια τρίτη έννοια, που αποδίδει τον σωστό επαγγελματία. Ο επαγγελματίας με την δεύτερη έννοια, δηλαδή αυτός που ασκεί ένα επάγγελμα από το οποίο βιοπορίζεται, μπορεί ναι είναι απατεώνας, φυγόπονος, τσαπατσούλης, αφιλότιμος, ασυνεπής, τεμπέλης κλπ ή ο συνδυασμός μερικών ή όλων αυτών.
Ο επαγγελματίας με την τρίτη έννοια, ο σωστός επαγγελματίας πρέπει συγκεντρώνει μια μεγάλη σειρά από θετικές ιδιότητες για να χαρακτηριστεί έτσι. Ποιες είναι αυτές; Τιμιότητα, εργατικότητα, φιλότιμο, συνέπεια, ευσυνειδησία, αγάπη και ενδιαφέρον για την δουλειά του και πολλά άλλα. Ψάρεψα από το διαδίκτυο το σχόλιο ενός αναγνώστη σε μια ανάρτηση ιστολόγιου. Είναι λιτό και περιεκτικό: “Επαγγελματίας είναι όποιος σέβεται, προσπαθεί, κάνει σωστά τη δουλειά του”.
Για να θεωρηθεί κάποιος (σωστός) επαγγελματίας πρέπει να είναι καλός σε όλους τους τομείς της δραστηριότητάς του, χωρίς κάποιο σοβαρό αρνητικό χαρακτηριστικό. Έστω και μια αρνητική ιδιότητα του (π.χ. ανέντιμος ή τεμπέλης) του αφαιρεί τον χαρακτηρισμό του επαγγελματία.
Ένας αυτοδημιούργητος μεγάλος εφοπλιστής, ο αείμνηστος καπετάν Γιάννης Κ., μου διηγιόταν το εξής περιστατικό. Στο χωριό του κυκλαδίτικου νησιού που γεννήθηκε, δούλευε μικρός στο καφενείο του πατέρα του, ενός σκαιού τύπου, που δεν δίσταζε, για ψύλλου πήδημα, να τον σφαλιαρίζει, όπως και τον μεγαλύτερο αδελφό του. “Τότε ο αδελφός μου πέταγε τον δίσκο και την ποδιά και έφευγε θυμωμένος. Εγώ όμως πήγαινα πίσω από τον πάγκο, σκούπιζα τα δάκρυά μου με την ποδιά και ύστερα πήγαινα τον καφέ στον πελάτη που τον είχε παραγγείλει. Ο πελάτης δεν έφταιγε σε τίποτε για το ξύλο που έφαγα και έπρεπε να σερβιριστεί τον καφέ του”. Αν αυτό δεν είναι μάθημα επαγγελματικής συμπεριφοράς από ένα παιδί, τότε ποιο είναι;
Επαγγελματίας μπορεί να είναι, ανεξαρτήτως μεγέθους και φύλου, ο καταστηματάρχης, ο επιχειρηματίας, ο παραγωγός, ο τεχνίτης, ο βιοτέχνης, ο βιομήχανος, ο εκπαιδευτικός, ο γιατρός, ο ταξιτζής, ο εστιάτορας, ο καλλιτέχνης αλλά και ο ιδιωτικός ή δημόσιος υπάλληλος, από κλητήρας μέχρι πρόεδρος της εταιρείας.
Έχει μείνει στη ιστορία ο επαγγελματισμός κάποιων ηθοποιών, όπως του Λογοθετίδη, που πήγαινε κάθε βράδυ στο θέατρο πολύ πριν την παράσταση που έπαιζε για να βεβαιωθεί ότι όλα είναι εν τάξει, της Αλίκης Βουγιουκλάκη αλλά και σύγχρονων τραγουδοποιών και τραγουδιστών που φροντίζουν σχολαστικά την τελειότητα του ήχου τους.
Πέραν των διάσημων όμως, βλέπουμε καθημερινούς ανθρώπους που ξεχωρίζουν με την επαγγελματική τους συμπεριφορά. Αμέσως τους επισημαίνουμε και επιδιώκουμε να καταφύγουμε και πάλι στις υπηρεσίες τους όποτε τις χρειαστούμε. Ίσως ο λόγος για τον οποίο τους ξεχωρίζουμε εύκολα είναι το γεγονός ότι σπανίζουν. Στη Ελλάδα του ωχαδελφισμού, της καπατσοσύνης, του λαδώματος, του εύκολου και γρήγορου κέρδους που επικράτησε ιδιαίτερα τις τελευταίες δεκαετίες, ναι, οι επαγγελματίες αποτελούν την μειοψηφία. Όμως υπάρχουν.
Θα αναρωτηθεί κάποιος “τι θα κερδίσω αν είμαι σωστός επαγγελματίας;” Απαντώ, τα εξής:
- Πρώτα-πρώτα αυτοεκτίμηση και σεβασμό στον εαυτό σου. (Άραγε, πόση αυτοεκτίμηση έχουν π.χ. όσοι γιατροί εκβιάζουν τους ασθενείς για να πάρουν φακελάκι;)
- Σεβασμό και εκτίμηση από πελάτες, συναδέλφους, την κοινωνία.
- Ικανοποίηση από την εργασία σου (job satisfaction).
- Χρήματα. Βραχυπρόθεσμα, ο κακός επαγγελματίας βγάζει περισσότερα. Μακροπρόθεσμα, ο καλός. Εξ άλλου, όπως είδαμε σε άλλο άρθρο μας με τίτλο “Είναι ο μισθός το πρωτεύον κίνητρο εργασίας;“, οι χρηματικές απολαβές δεν είναι στην πρώτη σειρά των κινήτρων μας. Προηγούνται άλλες.
Ομολογώ πως γράφοντας αυτό το άρθρο είχα τον φόβο μήπως ακουστώ σαν ιεροκήρυκας ή σαν ηθικολόγος παλαιάς εποχής. Μακριά από εμένα τέτοια πρόθεση. Αυτά που γράφω εδώ δεν έχουν καμιά σχέση με ηθικοπλαστικές συμβουλές. Είναι απλά αποστάγματα πείρας 41 ετών ευδόκιμης καριέρας στον επαγγελματικό στίβο. “Ο έχων ώτα ακούειν, ακουέτω”, που λέει και το ευαγγέλιο.
του Άρη Γαβριηλίδη, Οικονομολόγος, Συγγραφέας
