Oι κρυφοί εχθροί της δίαιτας της Μαριάννας Γοραντωνάκη
Πόσες φορές έχετε ακούσει την φράση «κάνω συνέχεια δίαιτα αλλά δεν μπορώ να χάσω κιλά»; Και πόσες φορές έχετε αμφισβητήσει τον άνθρωπο που το λέει; Αναρωτηθήκατε όμως αν η παραπάνω φράση κρύβει μέσα της μια αλήθεια; Η απάντηση είναι ότι η φράση αυτή είναι αλήθεια και συμβαίνει στους περισσότερους ανθρώπους που κάνουν δίαιτα! Ξεκινώντας κάποιος μια δίαιτα έχει για σύμμαχο την θέλησή του να πετύχει τον στόχο, έχει όμως και κάποιους «εχθρούς» που πολλές φορές είτε δεν τους γνωρίζει, είτε τους υποτιμά. Οι «κρυφοί εχθροί» της δίαιτας είναι οι εξής:
Α) Η απότομη μείωση των θερμίδων: Ένα πολύ βασικό λάθος που μπορεί να οδηγήσει τη δίαιτα σε αποτυχία, είναι η απότομη μείωση των θερμίδων. Ένας άνθρωπος που σε όλη του τη ζωή κατανάλωνε 2500-3000 Kcal (θερμίδες), δεν μπορεί ξαφνικά να καταναλώνει 1000-1500 Kcal (θερμίδες). Ο οργανισμός του θα πάθει σοκ με αποτέλεσμα να μειώσει τον μεταβολικό ρυθμό για να μπορέσει να κρατηθεί στη ζωή, δηλαδή ο ίδιος οργανισμός αντιλαμβάνεται την δίαιτα σαν δεδομένη κατάσταση έλλειψης τροφής και αμύνεται για να προστατευτεί. Αυτή η διαδικασία πολλές φορές «παγώνει» την απώλεια βάρους και οδηγεί την δίαιτα σε αποτυχία. Η αντιμετώπιση του «εχθρού Α» είναι η σταδιακή μείωση των προσλαμβανόμενων θερμίδων!
Β) Έλλειψη οργάνωσης των γευμάτων: Είναι πολύ σημαντικό όταν κάποιος κάνει δίαιτα να οργανώνει το ημερήσιο πρόγραμμα των γευμάτων του. Όταν λέμε πρόγραμμα γευμάτων, εννοούμε ένα απλό πλάνο του τύπου «αύριο για μεσημεριανό θα φάω κοτόπουλο με πατάτες φούρνου και σαλάτα, στην δουλειά θα πάρω μαζί ένα τοστ και μπάρες δημητριακών κλπ». Αυτό βοηθάει το άτομο έτσι ώστε να μην καταφεύγει συχνά στην επιλογή του γρήγορου φαγητού, το οποίο είναι χαμηλής ποιότητας και υψηλής θερμιδικής αξίας. Για να νικηθεί ο «εχθρός Β», χρειάζεται ένα απλό ημερήσιο πλάνο γευμάτων, πολλά και μικρά γεύματα, να μην παραλείπεται το πρωινό, να μην παραλείπεται η σαλάτα από τα κύρια γεύματα, η κατανάλωση άφθονου νερού και φυσικά η τήρηση του πλάνου!
Γ) Υποτίμηση των θερμίδων που καταναλώνονται: Αυτό συμβαίνει συνήθως στους ανθρώπους που έχουν κάνει πολλές φορές δίαιτα. Θεωρούν τον εαυτό τους «ειδικό» στον υπολογισμό των θερμίδων, αφού έχουν αποκτήσει την εμπειρία από τις τόσες δίαιτες που έχουν ακολουθήσει. Αυτό είναι μια παγίδα, γιατί ποτέ δεν εξαλείφεται η πιθανότητα να πέσουν έξω στους υπολογισμούς, όπως και συμβαίνει, με αποτέλεσμα να προσλαμβάνουν περισσότερες θερμίδες από όσες πιστεύουν και να απογοητεύονται με τις ενδείξεις της ζυγαριάς. Απλοί τρόποι αντιμετώπισης του «εχθρού Γ» είναι η καταγραφή των τροφίμων, δηλαδή σε ένα χαρτί ο διαιτώμενος καταγράφει οτιδήποτε καταναλώνει μέσα στην ημέρα ακόμα και τους χυμούς ή το τσάι, έτσι αποκτά την πραγματική εικόνα τον θερμίδων που καταναλώνει και ελαχιστοποιεί την πιθανότητα να πέσει έξω! Η έμφαση στις ποσότητες, καλό είναι ειδικά στην αρχή κάθε δίαιτας οι ποσότητες του φαγητού να είναι μετρημένες είτε με τη ζυγαριά, είτε με το φλυτζάνι ή το κουτάλι. Οι συνθήκες την ώρα του γεύματος, η ηρεμία και η γαλήνη την ώρα του φαγητού βοηθούν στην απώλεια βάρους γιατί το άτομο απολαμβάνει το φαγητό και του δημιουργείτε το αίσθημα του κορεσμού. Αντίθετα το γεύμα σε συνθήκες έντονου άγχους συμβάλλει στην πρόσληψη περίσσιων θερμίδων, οι οποίες εμποδίζουν την απώλεια βάρους.
Δ) Η στέρηση: Δίαιτα σε καμία περίπτωση ΔΕΝ σημαίνει στέρηση. Δίαιτα είναι η αντικατάσταση των παλιών διατροφικών συνηθειών με νέες σωστές διατροφικές συνήθειες. Δυστυχώς, η στέρηση είναι ο πιο διαδεδομένος τρόπος απώλειας βάρους, γιατί είναι ο γρηγορότερος τρόπος. Όμως με τις στερητικές και συνήθως μονοφαγικές δίαιτες, η απώλεια βάρους είναι απώλεια υγρών και μυϊκού ιστού και όχι λίπους. Ο οργανισμός εξαντλείται, με αποτέλεσμα όταν η δίαιτα τελειώσει, τα κιλά να επαναπροσλαμβάνονται στο διπλάσιο γιατί ο οργανισμός έχει ανάγκη να αναπληρώσει τις «αποθήκες» του. Ο «εχθρός Δ» αντιμετωπίζεται με τον εξής τρόπο, με την ένταξη όλων των τροφίμων στο διαιτολόγιο, το μυστικό είναι ότι από τα πολύ θερμιδογόνα φαγητά ή γλυκά, ο διαιτώμενος θα καταναλώνει μικρότερες ποσότητες και έτσι δεν θα στερείται τα αγαπημένα του!
Ε) Η έλλειψη ύπνου: Γενικά η έλλειψη ύπνου ή η κακή ποιότητα ύπνου επηρεάζει όλες τις λειτουργίες του οργανισμού. Φυσικά επηρεάζει και την απώλεια βάρους! Παλαιότερες έρευνες είχαν δείξει ότι τα άτομα που κοιμόντουσαν λιγότερες από έξη ώρες κατά τη διάρκεια της νύχτας, είχαν αυξημένα ποσοστά παχυσαρκίας σε σχέση με τα άτομα που ο νυκτερινός ύπνος τους διαρκούσε 8-10 ώρες. Οι νέες έρευνες έδειξαν ότι τα άτομα που ο βραδινός ύπνος τους διαρκεί λιγότερες από 6 ώρες, έχουν αυξημένα επίπεδα της ορμόνης γκρελίνης, μιας ορμόνης με ορεξιογόνο δράση. Επίσης, η έλλειψη ύπνου δημιουργεί στρες στον οργανισμό και εκτός από την αύξηση βάρους, είναι παράγοντας κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα, σακχαρώδη διαβήτη, κατάθλιψη κλπ. Η αντιμετώπιση του «εχθρού Ε» είναι ο καλός νυκτερινός ύπνος!!
ΣΤ) Η ψυχολογία: Από τους βασικότερους παράγοντες για την επιτυχία μιας δίαιτας, είναι η καλή ψυχολογία. Η καλή ψυχολογία του ατόμου, είναι αυτή που ενισχύει τον στόχο και τον οδηγεί προς την επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος, δηλαδή η δίαιτα συμβάλει στην επίτευξη του στόχου κατά 40% και η καλή ψυχολογία κατά 60%! Αντίθετα, μια κακή ψυχολογική κατάσταση μπορεί άθελά της να παρεμποδίζει τον στόχο. Μην ξεχνάτε ότι η ψυχολογία και η συναισθηματική ισορροπία είναι άμεσα συνδεδεμένες με την πρόσληψη τροφής και η σύνδεσή τους ξεκινάει από τη γέννηση του ανθρώπου δηλαδή με τον θηλασμό, ο οποίος δεν καλύπτει μόνο διατροφικά το μωρό αλλά και συναισθηματικά. Μεγαλώνοντας ο άνθρωπος χρησιμοποιεί την τροφή για να εκφράσει τα συναισθήματά του π.χ αγάπη, λύπη, θυμό, κλπ. Στην προσπάθεια για την απώλεια βάρους, καλό θα ήταν να διατηρείται μια ψυχολογική ισορροπία, πάντα βέβαια στο μέτρο του δυνατού, γιατί η ίδια η ζωή είναι απρόβλεπτη. Η αντιμετώπιση του «εχθρού ΣΤ», είναι η ψυχολογική στήριξη του διαιτώμενου είτε από το οικογενειακό/φιλικό του περιβάλλον, είτε από τον/την διαιτολόγο, είτε από κάποιο ψυχολόγο, είναι πολύ σημαντικό για τον διαιτώμενο να αισθάνεται ότι η προσπάθειά του αναγνωρίζεται και ότι ο στόχος του ενισχύεται.
Ίσως τώρα που γνωρίζετε τους «κρυφούς εχθρούς» της δίαιτάς σας, να την δείτε από άλλη οπτική γωνία και να την οργανώσετε σε νέες βάσεις! Μην ξεχνάτε ότι η δίαιτα για να είναι επιτυχημένη θέλει μικρούς και ρεαλιστικούς στόχους κάθε φορά!
Μαριάννα Γοραντωνάκη
Διατροφολόγος – Διαιτολόγος
