Ο Δράκος και ο καπιταλισμός
Ένα αλληγορικό παραμύθι από τον Φαίδρο έως τον Τόλκιν
Όλοι θυμόμαστε, από τα παραμύθια της παιδικής μας ηλικίας, την εικόνα του φοβερού δράκου, ο οποίος φυλάει τον θησαυρό. Πρόκειται για πάγια σύναψη της λαϊκής φαντασίας: όπου υπάρχει συσσωρευμένο κοίτασμα χρυσού και πολύτιμων αντικειμένων, εκεί δίπλα θα φωλιάζει και ο δράκος για να τα φρουρεί. Και αντίστροφα, κάθε δράκος, που σέβεται τον εαυτό του, έχει κάπου το λημέρι του, όπου μαζεύει επιμελώς δουκάτα και φλορίνια, χρυσοποίκιλτα σκεύη και ανεκτίμητα πετράδια. Τα στοιβάζει όλα αυτά σε παχύ στρώμα, και πάνω τους πλαγιάζει για να κοιμηθεί – τον πιο ακριβοπληρωμένο ύπνο του κόσμου.
[ Του Ιωάννη Μ. Κωνσταντάκου ]
Επίκουρου Καθηγητή Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας
Ο συνδυασμός δράκου και θησαυρού είναι συνηθισμένο μοτίβο σε ποικίλες θρυλικές και παραμυθιακές παραδόσεις. Κατά κανόνα, το ζευγάρι τους συμπληρώνεται με μια τρίτη παρουσία, η οποία λειτουργεί ως καταλύτης της αφήγησης: τον γενναίο άνδρα που φονεύει το θεριό και οικειοποιείται τα πλούτη του. Το μοτίβο τούτο είναι γνωστό, κατεξοχήν, από τους μύθους των λαών του βορρά, τους σκανδιναβικούς και τους γερμανικούς. Στα άσματα της παλαιάς ισλανδικής Έδδας, ο δράκος-φύλακας του χρυσού θανατώνεται από τον πολεμιστή Σίγκουρντ (το πρόπλασμα του βαγκνερικού Ζίγκφριντ). Στο αρχαίο αγγλοσαξονικό έπος Μπέογουλφ παίζει τον ίδιο ρόλο ο ομώνυμος ήρωας, αν και το τέρας προλαβαίνει να τον τραυματίσει θανάσιμα, προτού εξολοθρευτεί και το ίδιο. Τα δαχτυλίδια και τα πετράδια, που θα κέρδιζε αλλιώς ο δρακοκτόνος Μπέογουλφ, χρησιμεύουν τώρα για κτερίσματα στη νεκρική πυρά του. Η ιστορία, όμως, δεν συνιστά αποκλειστικότητα των βορείων. Κατά τον παμπάλαιο ελληνικό μύθο, το χρυσόμαλλο δέρας φυλάσσεται από ακοίμητο δράκοντα, και ο Ιάσονας χρειάζεται όλα τα μαγικά της Μήδειας για να το κλέψει. Στα νεότερα ελληνικά παραμύθια, ο νεαρός πρωταγωνιστής φτάνει μπρος στη σπηλιά του θησαυρού, και εκεί ο δράκος τού θέτει αινίγματα, που ο νεαρός οφείλει να τα λύσει, για να περάσει μέσα.
Διαβάστε περισσότερα στο εμείς
