Κώστας Γουζέλης :Η συγκίνηση είναι κινητήριος δύναμη στη ζωή

Αρχιτέκτων

Σκέφτομαι ότι η συγκίνηση είναι κινητήριος δύναμη στη ζωή μας.

Από τα μικράτα μας, μέχρι εκεί που τελειώνει ο βίος μας.

Αυτή την συγκίνηση τί την κάνουμε όταν πρωτοεμφανίζεται;

Όλοι γνωρίζουμε καλά πόσες παράμετροι καθορίζουν και διαχειρίζονται την συγκίνηση από την αρχή της ζωής μας. Πόσο «κρυφή» πρέπει να ‘ναι, για να μην επιδεικνύουμε τις αδυναμίες μας. Πόσο «επικίνδυνη» μπορεί να είναι γιατί μας κάνει ευάλωτους.

Πόσο «ελεγχόμενη» πρέπει να είναι, για να μη μας παρασύρει σε αντισυμβατικές ατραπούς, «εσωτερικευμένη» για να συνάδει με τις περιρρέουσες συμπεριφορές και άλλα πολλά.

Συνολικά όλοι εκείνοι οι έμμεσοι και άμεσοι φραγμοί, που πολεμούν την αλήθεια και τις αρετές που την ακολουθούν.

Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο καλούμεθα οι άνθρωποι, να διασώσουμε κατά περίπτωση και χαρακτήρα, κατά καταβολές και περιβάλλοντα, ότι πολυτιμότερο μας δίνει η ψυχή και η καρδιά μας για να ζήσουμε μια ζωή για την οποία δεν θα ντρεπόμαστε.

Με αυτά θα ήθελα να προσδιορίσω ένα σημαντικό διακόπτη ασφαλείας, ένα εσωτερικό οδηγό, που λειτουργεί ανασταλτικά η ενθαρρυντικά, στο έργο που ο καθένας δημιουργεί.

Ασφαλώς δεν είναι ο μόνος ασφαλιστικός διακόπτης, αλλά εγώ από αυτόν ξεκινώ για να βάλω δυο σκέψεις στο χαρτί.

Η τέχνη μου η αρχιτεκτονική, με συγκίνησε σε νεαρή ηλικία, όταν πρωτοαντίκρυσα κυκλαδικά τοπία και τα κτίσματα μέσα σ’ αυτά. Δεν καταλάβαινα ακόμα τίποτα παρά μόνον την συγκίνηση που μου προξενούσαν.

Αργότερα με το ίδιο συναίσθημα, αντίκρισα και σπούδασα την τέχνη μου, βλέποντας και νοιώθοντας πολλούς και διαφορετικούς τόπους.

Σε ώριμη ηλικία πλέον, σκέφτηκα και κατανόησα την δυναμική του κάθε τοπίου και πώς αυτό συνδιαλέγεται με το κτίσμα και τον περιβάλλοντα χώρο. Κάθε σχέδιο που καλείσαι να φτιάξεις και ακολούθως αν είσαι τυχερός, κάθε κτίσμα, έχει μια σωματικότητα, αναγκαστικά έχει και μια προβολή της βιογραφίας του αρχιτέκτονα. Εδώ έχουν να κάνουν πολλές αυτοβιογραφικές εμπειρίες, ποιότητα, σκέψεις, φιλοσοφία, αισθητική, κ.λπ.

Είμαι σίγουρος ότι ένας καλός ψυχολόγος – αρχιτέκτονας, βλέποντας ένα σπίτι, μπορεί να σκιαγραφήσει την προσωπικότητα του ιδιοκτήτη, αλλά και του αρχιτέκτονα που το δημιούργησε.

Δίπλα στα κυκλαδικά τοπία όμως υπήρχαν και τα ελληνικά ξύλινα σκαριά-τρεχαντήρια, βαρκαλάδες, τσερνίκια, περάματα. Κάθε είδους, χρώματος και μεγέθους. Σκάφη που έδιναν ζωή, μεροκάματο και επικοινωνία σε όλες μας τις θάλασσες. Ένα μέρος της ψυχής μου πήγε σ’ αυτά.

Έτσι, από τα χρόνια που άρχισα την αρχιτεκτονική μου δουλειά, παράλληλα ή αποκλειστικά, αναλόγως των περιστάσεων, δούλευα, αρμάτωνα και επισκεύαζα καΐκια, έχοντας πάντα ένα ξύλινο σκάφος που μου έδινε δύναμη, όνειρο και που με ένα ταξίδι, έβαζε τα πράγματα στη θέση τους.

Με τις δράσεις και τους τρόπους αυτούς πορεύτηκα και πορεύομαι ακόμα στις μέρες μας, μαζί με ότι αλλογεννάνε οι δράσεις αυτές. Αυτά δείχνω στα παιδιά μου, στους φίλους μου και σε όσους συγκινούνται με τα αποτελέσματα των έργων μου.

Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Η Αρχιτεκτονική, εμπεριέχει σωρεία παραμέτρων που πρέπει να μπαίνουν στη ζυγαριά, κάθε φορά που δημιουργούμε ένα σπίτι.

Σωστό ζύγισμα θα μας δώσει ένα σπίτι, που περνώντας απ’ έξω, θα νοιώθουμε μια συγκίνηση, έστω μια μικρή ευεξία.

Ευχαριστείς τη φύση γύρω και το σπίτι μαζί, για την αρμονία και την ομορφιά. Μπαίνοντας μέσα, θέλεις να ηρεμείς, να σκέφτεσαι, και να μείνεις όσο γίνεται περισσότερο.

Η σωρεία των γνώσεων και των παραμέτρων που εμπεριέχονται στην δημιουργία ενός χώρου, είναι μεταξύ άλλων:  η μηχανική, η δυνατότητα αναγνώρισης των περιτρεχόντων ενεργειών, η γλυπτική τοποθέτησή του μέσα στο περιβάλλον, η γνώση της ανθρώπινης ψυχολογίας, η αρμονική συλλειτουργία των συντελεστών της οικοδομής, η αγάπη για την καθημερινή απασχόληση στο έργο.

Όλα αυτά και άλλα πολλά, μπορούν να δώσουν ένα αποτέλεσμα το οποίο να αντέχει στις όποιες κριτικές και στις διαφορετικές απόψεις. Ένα κτίριο που να μπορεί να ζήσει αρμονικά πολλά χρόνια μαζί με τους ανθρώπους, να εμπεριέχει θύμισες, εικόνες, επιθυμίες και φόβους, του παρόντος και του παρελθόντος.

Σε συγκεκριμένους χώρους, όπως εδώ στις Κυκλάδες, όπου η αρχιτεκτονική παράδοση είναι πολύ ισχυρή και εμφανής, χρειάζεται ένας ιδιαίτερος σεβασμός που πρέπει να απορρέει από την βαθειά κατανόηση της παράδοσης στις αρχετυπικές της ρίζες και όχι στην μορφολογική αντιγραφή όγκων που ποτέ δε μπορούν να αναπαραχθούν πραγματικά, μιας και διαφέρουν τα δεδομένα και η ενέργεια της εποχής.

Το σωστό ζύγισμα των παραγόντων, η αρμονική λύση που σέβεται τα γύρω, τη ψυχή, ο χώρος που μπορεί να συνδράμει τον άνθρωπο ουσιαστικά, εσωτερικά και εξωτερικά, να του δώσει γλυκύτητα στην καθημερινότητά του, να στεγάσει και να ικανοποιήσει τις φυσικές του ανάγκες αλλά και αυτές του μυαλού του, αυτό είναι το ζητούμενο και ο γνώμονας με τον οποίο εγώ και οι συνεργάτες μου πορευόμαστε στην εργασία μας.

ΤΑ ΚΑΪΚΙΑ

Τα  καΐκια και η ενασχόληση μου με αυτά από πολύ νωρίς, μου έδωσαν μεταξύ άλλων και την αγάπη μου για την κατασκευή και τις λεπτομέρειες. Το καΐκι είναι ένας κόσμος αυτόνομος πάνω στον οποίο ζεις, έχοντας συνέχεια το νου σου μη βουλιάξεις και να πιάσεις λιμάνι.

«…Κάστρο μου σ’ έφιαξα λοιπόν σα να ‘σαι πλεούμενο. Σε κάρφωνα, σ’ αρμάτωσα, έπειτα σ’ άφησα να αρμενίζεις μέσα στο χρόνο που για σένα δεν είναι πια παρά ένας ούριος άνεμος» (Α. Εξυπερύ, Το Καστρο)

Η ΓΛΥΠΤΙΚΗ

Η γλυπτική, είναι μια άσκηση μορφής και ισορροπίας όγκων που παράλληλα διηγείται και μια ιστορία.

Για μένα είναι δημιουργική ξεκούραση όταν φτιάχνω ένα γλυπτό έργο, που μπορώ να αντικρύσω σε 1-2 εβδομάδες αντίθετα με ένα σπίτι που χρειάζονται 1-2 χρόνια.

Η γλυπτική, τα καΐκια, η αρχιτεκτονική έχουν μια άρρηκτη αλληλεπίδραση στο έργο μου. Το ένα με το άλλο λειτουργούν λυτρωτικά και βοηθητικά, δημιουργώντας μια ισορροπία και μια πνευματική καθαρότητα.