Εργασιακό στρες – Ο δαίμονας του γραφείου
Όταν ενωθούν οι γρήγοροι ρυθμοί εργασίας με την έλλειψη ελεύθερου χρόνου και το σύγχρονο ανταγωνιστικό περιβάλλον, το αποτέλεσμα δεν μπορεί να είναι άλλο παρά αγχωτικό και εξοντωτικό.
Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε πως οι εργαζόμενοι έρχονται καθημερινά αντιμέτωποι με ερεθίσματα στο εργασιακό περιβάλλον και καλούνται να ανταπεξέλθουν σε πληθώρα καταστάσεων και προκλήσεων. Κάποιες καταστάσεις είναι εύκολα διαχειρίσιμες, ενώ άλλες απαιτούν ενέργεια, χρόνο και κόπο. Συνεπώς, η προσπάθεια που κάνει ο οργανισμός να ανταποκριθεί σε αυτές τις δύσκολες καταστάσεις μπορεί να προκαλέσει σωματικές και ψυχικές αντιδράσεις πέραν των συνηθισμένων, με αποτέλεσμα να δημιουργείται εργασιακό στρες.
Συνήθης ύποπτος για το εργασιακό στρες είναι αναμφισβήτητα ο σύγχρονος τρόπος εργασίας. Οι εξοντωτικοί ρυθμοί, η έντονη ανταγωνιστικότητα και οι συνεχείς πιέσεις για αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα συνθέτουν ένα δύσκολο και ανθυγιεινό περιβάλλον. Σημαντικό ρόλο παίζει και η προσωπικότητα του κάθε ατόμου. Μάλιστα, οι ευαίσθητοι χαρακτήρες ή τα άτομα με υψηλούς στόχους και μεγάλες προσδοκίες έχουν πρωτιά στις ομάδες υψηλού εργασιακού στρες, ενώ παράλληλα οι εργαζόμενοι με ανυπόμονο χαρακτήρα είναι εξίσου ευάλωτοι.
Ας μην παραλείψουμε τις αλλαγές, οι οποίες αποτελούν μεγάλο κομμάτι του σύγχρονου επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο, ότι τα τελευταία χρόνια δίνεται μεγάλη βαρύτητα στην εφαρμογή και διοίκηση εργασιακών αλλαγών, καθώς ένας λάθος 
χειρισμός ή η υποτίμησή τους μπορούν να οδηγήσουν στη δημιουργία ενός αβάσταχτου εργασιακού περιβάλλοντος. Πιο συγκεκριμένα, οι αλλαγές στη διοικητική ή εσωτερική διάρθρωση της επιχείρησης δημιουργούν αβεβαιότητα και διαταράσσουν την σταθερότητα που έχει ανάγκη ο εργαζόμενος ώστε να νιώσει ασφαλής. Έτσι, ο ίδιος υπόκειται σε διαρκείς προσαρμογές που τον αγχώνουν και τον αποδιοργανώνουν, με αποτέλεσμα να γίνεται πιο επιρρεπής στο εργασιακό στρες.
Άλλες πηγές εργασιακού στρες μπορεί να είναι οι εξής:
- Η μη ξεκάθαρη εικόνα αρμοδιοτήτων
- Η έλλειψη ελέγχου πάνω στην εργασία
- Τα συνεχή λάθη εξαιτίας της αδυναμίας του εργαζόμενου να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της θέσης που έχει αναλάβει
- Οι μη ρεαλιστικές προθεσμίες για την εκτέλεση των εργασιών
- Τα προβλήματα επικοινωνίας και η κακή συνεργασία με συναδέλφους
- Η αίσθηση ανασφάλειας για το μέλλον και ο φόβος ανεργίας
Τα ψυχοσωματικά συμπτώματα αποτελούν τις κυριότερες ενδείξεις εργασιακού στρες και έρχονται ως σήματα κινδύνου για να προειδοποιήσουν τον εργαζόμενο και να τον παρακινήσουν να δράσει. Θυμός, άγχος, φόβος και απώλεια ενθουσιασμού είναι από τα βασικότερα ψυχικά συμπτώματα, ενώ ταυτόχρονα ημικρανίες και αϋπνία αρχίζουν να γίνονται πιο έντονες.
Αρνητικές επιδράσεις υπάρχουν, παράλληλα, σε διαπροσωπικό και σε συμπεριφορικό επίπεδο. Συχνές διαφωνίες και αναποτελεσματική επικοινωνία δυσχεραίνουν τη συνεργασία μεταξύ των εργαζομένων, ενώ οι συχνές απουσίες, η αργοπορία και οι διάφορες καταχρήσεις (αλκοόλ, κάπνισμα) αποτελούν συμπτώματα του εργασιακού στρες που ‘χτυπούν’ τη συμπεριφορά.
Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί το εργασιακό στρες; Δεν είναι πάντα απαραίτητη η επίσκεψη στον καναπέ ενός ψυχολόγου. Μπορεί ο κάθε εργαζόμενος να ακολουθήσει ορισμένα βήματα για να μειώσει το άγχος στο εργασιακό περιβάλλον και να «εξυγιάνει» τη δουλειά του.
- Αξιοποιήστε τον χρόνο εκτός εργασίας σε δραστηριότητες που σας ευχαριστούν και σεβαστείτε τις ψυχικές σας ανάγκες για χαλάρωση και ξεκούραση.
- Δώστε σημασία στο τι ακριβώς σας προκαλεί άγχος και μην αγνοείτε το πρόβλημα με την ελπίδα ότι θα περάσει μόνο του.
- Θέστε προτεραιότητες στις αρμοδιότητές σας. Δεν απαιτούν όλες τον ίδιο χρόνο και κόπο, γι’ αυτό αφιερώστε την ενέργειά σας στα ζητήματα που είναι περισσότερο επείγοντα.
- Μην προσπαθείτε να έχετε τους πάντες γύρω σας ευτυχισμένους, καθότι αυτό είναι ανέφικτο και εσείς θα απογοητεύεστε.
της Μαρία Κρίβα
